Hãy cùng Blog Đời Sống bắt đầu hành trình khám phá quy trình làm nước mắm Phú Quốc chi tiết nhất ngay sau đây. Mỗi bước trong quá trình này đều được thực hiện với sự cẩn thận tối đa, hướng đến việc đảm bảo chất lượng và độ đạm cao nhất cho sản phẩm cuối cùng.
Lịch sử phát triển nước mắm Phú Quốc
Nghề làm nước mắm truyền thống Phú Quốc, Kiên Giang, đã có mặt từ hơn 200 năm trước. Xuất phát ban đầu từ việc cá đánh bắt quá nhiều, không thể tiêu thụ hết, người dân đã sáng tạo phương pháp bảo quản cá bằng muối.
Dần dần, họ tiếp tục khám phá và áp dụng bí quyết đặc biệt để trích xuất nước mắm từ những kho lưu trữ này. Trong khi ở các khu vực miền Bắc và miền Trung, người dân thường sử dụng cá nhâm, thu, nục hay cá trích để ủ làm nước mắm, thì ở Phú Quốc, nguyên liệu chủ yếu lại là cá cơm. Đây là một loại cá ít có ở các vùng biển khác và tập trung chủ yếu ở Vịnh Thái Lan, đảo ngọc Phú Quốc.
Theo kinh nghiệm lâu dài của bà con dân đảo, cá cơm được xem là nguyên liệu tối ưu để tạo ra nước mắm với chất lượng thơm ngon, độ đạm cao và màu sắc hấp dẫn hơn so với các loại cá khác. Đồng thời, để sản xuất nước mắm truyền thống này, người làm nước mắm tại Phú Quốc phải có sự kỳ công trong việc chọn lựa nguyên liệu, thực hiện quá trình ủ chượp và kỹ thuật tinh tế khi kéo rút mắm thành phẩm. Điều này chính là bí quyết để duy trì và phát triển sản phẩm nước mắm Phú Quốc với chất lượng vượt trội và danh tiếng truyền thống.
Tham khảo: Nước mắm công nghiệp: Quy trình sản xuất, cách nhận biết
Thành phần nước mắm Phú Quốc
Nước mắm Phú Quốc, một tinh hoa ẩm thực của đảo ngọc, đơn giản chỉ cần hai nguyên liệu chính là cá cơm và muối. Tuy nhiên, để tạo ra một sản phẩm ngon và độc đáo, sự lựa chọn của nguyên liệu và quá trình chế biến đều đòi hỏi sự tinh tế và kỹ thuật cao.
Đối với loại cá, nước mắm Phú Quốc chọn lựa những con cá cơm đỏ, cá cơm than, cá cơm phấn chì, cá cơm sọc tiêu, đều được đánh bắt tại vùng biển Phú Quốc và Vịnh Thái Lan. Quy trình đánh bắt phải tuân theo mùa vụ để đảm bảo cá có chất lượng tốt nhất, với thời điểm chính là từ tháng 8 đến tháng 2 âm lịch. Điều này giúp đảm bảo rằng cá có hàm lượng dinh dưỡng cao, tạo nên hương vị đặc trưng của nước mắm Phú Quốc.
Về phần muối, người làm nước mắm tại Phú Quốc chú trọng đến việc sử dụng muối biển. Quá trình thu mua muối được thực hiện vào thời điểm chớm thu, khi nắng không quá gắt, nhưng muối vẫn giữ được độ khô và ráo. Để đảm bảo chất lượng, muối cần có màu trắng đục, hạt vừa đều, viền trong và không chứa tạp chất. Điều đặc biệt là sau khi mua muối, người làm nước mắm cần lưu giữ muối ít nhất 3 tháng để loại bỏ vị đắng, chát và các kim loại có thể gây hại, trước khi sử dụng muối để ướp cá.
Xem thêm: Nước mắm nhĩ là gì? Ưu, nhược điểm, quy trình làm nước mắm
Quy trình làm nước mắm Phú Quốc
Phương pháp chế biến nước mắm tại Phú Quốc đặc trưng bởi việc sử dụng phương pháp gài nén, một quy trình lấy cảm hứng từ men có trong thịt cá để phân giải protein. Đây không chỉ là một phương pháp mà còn là trụ cột quan trọng trong quá trình sản xuất nước mắm độc đáo của đảo ngọc này.
Tỷ lệ cá và muối
Sau quá trình kỹ lưỡng trong việc chọn lọc cá và muối, bước tiếp theo quan trọng là quá trình trộn đều chúng theo tỷ lệ “hoàn hảo” 3:1. Nghĩa là mỗi 3 tấn cá cơm sẽ được kết hợp với 1 tấn muối. Đây không chỉ là một tỷ lệ phổ biến mà còn được coi là tỷ lệ đẹp nhất để tạo ra hương vị đặc trưng của nước mắm Phú Quốc.
Tỷ lệ này không chỉ là sự kết hợp khoa học giữa cá và muối mà còn là sự hiểu biết sâu sắc về nguyên liệu và quá trình chế biến. Việc duy trì tỷ lệ pha trộn này giúp đảm bảo rằng mỗi hạt muối và từng sợi cá đều hòa quyện một cách tốt nhất, tạo nên nước mắm Phú Quốc với hương vị đặc trưng, độ đậm và màu sắc hấp dẫn.
Ủ chượp
Sau khi hoàn tất bước chuẩn bị với cá cơm và thùng gỗ, người làm nước mắm sẽ đưa hỗn hợp cá và muối đã trộn đều vào những chiếc thùng chượp chế tạo từ gỗ. Tiếp theo, họ sẽ phủ một lớp muối dày lên trên lớp cá và thực hiện quá trình gài nén cá một lần nữa. Chiếc thùng này sẽ trở thành nơi ủ cho cá trong khoảng 12 đến 15 tháng, tạo điều kiện lý tưởng để nước mắm phát triển hương vị tuyệt vời.
Quá trình ủ không chỉ chú trọng vào việc giữ cho nước mắm ngon miệng mà còn đảm bảo các tiêu chuẩn cao về vệ sinh. Thùng ủ phải được duy trì trong điều kiện sạch sẽ, không có sự xuất hiện của ruồi, muỗi, chuột, bọ, gián và các yếu tố gây ô nhiễm khác.
Rút và lọc mắm
Khi nước mắm đã chín và phát triển mùi thơm đặc trưng, đồng thời có màu nâu cánh gián đậm, người làm nước mắm sẽ bắt đầu quá trình rút nước mắm. Tuy nhiên, sau khi rút ra, nước mắm không thể sử dụng ngay mà cần trải qua bước lọc thêm để loại bỏ cặn, giúp nước mắm trở nên trong suốt và có màu sắc hấp dẫn hơn.
Trong quá trình lọc nước mắm, người làm thường sử dụng nhiều lớp khăn xô hoặc vải màn để đảm bảo quá trình lọc đạt hiệu suất tối ưu. Quan trọng hơn, không chỉ là việc lọc một lần mà còn là việc lọc liên tục, thậm chí là nhiều lần. Điều này đảm bảo rằng mọi tạp chất, cặn bã sẽ được loại bỏ hoàn toàn, đồng thời giúp nước mắm trở nên trong suốt như mật ong, đạt được chuẩn chất lượng mong muốn.
Cho ra thành phẩm “hoàn hảo”
Từ quy trình sản xuất nước mắm Phú Quốc trên, đã tạo ra sản phẩm đầu tiên mang tên nước mắm cốt nhĩ – một tinh hoa độc đáo, hòa quyện giữa hương vị biển cả mặn mặn và sự nồng nàn của gỗ rừng. Nước mắm cốt nhĩ không chỉ sở hữu độ đạm tự nhiên cao mà còn là biểu tượng của chất lượng tốt nhất trong quá trình sản xuất.
Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn thật thú vị về quy trình làm nước mắm Phú Quốc. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể cập nhật nhiều bài viết thú vị tại blogdoisong.vn nhé!.
